Ανικανοποίητοι υπήκοοι και πελάτες

Έχω την εντύπωση πως είμαστε πολίτες μόνο κατ' όνομα, κατά βάθος υπήκοοι όντες.
Η δημοκρατία των υπηκόων είναι δημοκρατία κατ' επίφασιν.
Οι πολίτες αναπτύσσονται διά της ικανότητας τους να κυβερνούν και να κυβερνώνται.
Οι υπήκοοι πορεύονται δια της υπακοής τους στους κανόνες των δυνατών.
Οι πολίτες συνδιαλέγονται και συναποφασίζουν για τα κοινά.
Οι υπήκοοι αδιαφορούν, γκρινιάζουν, διαμαρτύρονται και ενίοτε εξεγείρονται.
Οι πολίτες δεσμευμένοι διά βίου μετά της πόλεως/κοινωνίας, της οποίας αποτέλουν οργανικά μέλη, της οποίας θέτουν τους νόμους και τους φυλάσσουν, αισθάνονται υπεύθυνοι απέναντι στους συμπολίτες τους για τις πράξεις τους.
Οι υπήκοοι των συγχρόνων φιλελευθέρων δημοκρατιών, αμέτοχοι και αναλώσιμοι όντες, βιώνοντας ανυπόφορους και παράλογους καταναγκασμούς μαζί και πειρασμούς ατομικών διεξόδων σε μιαν ανοίκεια πόλη/κοινωνία, που μετά βίας την υπομένουν, τείνουν να καταστούν ά-λογοι και ανεύθυνοι.
Οι "μεταμοντέρνοι" υπήκοοι κάτοχοι πλέον ατομικών δικαιωμάτων, διαμερισμάτων, αυτοκινήτων, πιστωτικών καρτών διαφέρουν σε πολλά των προγενεστέρων.
Οι παλαιότεροι τουλάχιστον αναλάμβαναν ευθύνες υπακούοντας στην παραδοσιακή ηθική. Ο Κ. Καστοριάδης έλεγε (το 1993) " ο καπιταλισμός κληρονόμησε από τις προγενέστερες ιστορικές περιόδους τον αδιάφθορο δικαστή, τον βεμπεριανό δημόσιο υπάλληλο, τον αφοσιωμένο στο καθήκον του εκπαιδευτικό, τον εργάτη για τον οποίον η δουλειά του ήταν παρ' όλες τις συνθήκες πηγή υπερηφάνιας. Τέτοιου είδους πρόσωπα γίνονται αδιανόητα στη σύγχρονη εποχή: αναρωτιέται κανείς για ποιό λόγο θα αναπαράγονταν, ποιος θα τα αναπαρήγε, στο όνομα τίνος πράγματος θα λειτουργούσαν σε μια κοινωνία όπου υπέρτατες αξίες είναι ο πλουτισμός και η ελευθερία ως απόλαυση."
Οι σύγχρονοι υπήκοοι λειτουργούν κατά βάση ως ανικανοποίητοι πελάτες των επαγγελματιών πολιτικών, που αγοράζουν με την ψήφο τους και των κρατικών υπηρεσιών, που αγοράζουν με τους φόρους τους. Εδώ θα ήθελα να υπογραμμίσω το γεγονός πως τις κρατικές υπηρεσίες διαχειρίζεται μια γραφειοκρατία τεχνοκρατών, επαγγελματιών πολιτικών και βοηθητικού προσωπικού αυτών, λιγότερο ή περισσότερο ικανών κατά περίπτωση, σε αγαστή συνεργασία ως επί το πλείστον με διάφορα λόμπυ (προμηθευτών, συνδικαλιστών, κλπ) ερήμην των πολιτών, ερήμην της κοινωνίας.
Τα μ.μ.ε. και κατεξοχήν η τηλεόραση διαχειρίζεται την δυσαρέσκεια, τη γκρίνια, την καταγγελία, την διαφθορά αναγορεύοντας τες σε θέαμα προς κατανάλωση εξυπηρετώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους δικούς της πελάτες, τις διαφημιστικές εταιρίες.
Το ερώτημα που τίθεται είναι: αποτελεί η δυσαρέσκεια, η γκρίνια, η καταγγελία, η διαμαρτυρία των υπηκοών-πελατών το έμβρυο μιας δημοκρατικής πολιτικής συνείδησης που συμμετέχει στα κοινά, που δίνει και ζητάει το λόγο, που αναζητά την αλήθεια και το κοινό καλό διά του διαλόγου;
Ποιος είναι εκείνος ο λόγος (ημών των υπηκόων-πελατών-θεατών-ψηφοφόρων) που δεν αναθεματίζει, δεν καταγγέλει την ανευθυνότητα, την εκμετάλλευση, το έγκλημα, την δυστυχία, την διαφθορά με τη ζέση και το πάθος τηλεοπτικών ηρώων, θυμάτων και μαρτύρων κλέβοντας από τους επαγγελματίες δικαστές την παράσταση εκτονώντας την οργή, τη θλίψη, την ανημποριά μας καθιστώντας μας ικέτες του κράτους αλλά αναζητά την ευθύνη προ-τείνοντας να μας καταστήσει όλους συνυπεύθυνους-πολίτες ζητώντας το λόγο όλοι από όλους για το κοινό μας σπίτι και τις υποθέσεις του;
4 Comments:
Ο βλογοδαίμων απενεργοποίησε ερήμην μου την δυνατότητα σχολιασμού εδώ, όμως στο προηγούμενο τάδε έφη ο διπλωματικός λαθρεπιβάτης
At 5:05 PM, Διπλωματικός Λαθρεπιβάτης said...
Μιας και στο από πάνω κείμενο έχει απενεργοποιηθεί ο σχολιασμός (γιατί;), σχολιάζω εδώ...
Ο «λόγος (ημών των υπηκόων-πελατών-θεατών-ψηφοφόρων) που... αναζητά την ευθύνη προ-τείνοντας να μας καταστήσει όλους συνυπεύθυνους-πολίτες ζητώντας το λόγο όλοι από όλους για το κοινό μας σπίτι και τις υποθέσεις του» είναι προφανώς ο λόγος που αναπτύσσεις εδώ.
Στην μεταμοντέρνα εποχή, μετά την κατάρρευση των «μεγάλων αφηγήσεων» (narratives), ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η ανάληψη της ευθύνης για την άρθρωση μιας πρότασης -πρόκειται άλλωστε για μια εποχή της διαχείρισης της καθημερινότητας από τους υπηκόους και όχι διαμόρφωσης της πραγματικότητας από τους πολίτες.
Εν τούτοις οι πολίτες θέτουν ερωτήματα, αναπτύσσουν προβληματισμούς, κάνουν προτάσεις κι αργά ή γρήγορα πιστεύω πως θα διαμορφωθεί η κρίσιμη μάζα που θα οδηγήσει σε μια ποιοτική αλλαγή του εκφραζόμενου λόγου κι ενδεχομενως σε επακόλουθες πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές.
Αναρωτιέμαι, λοιπόν, πώς μπορούμε να αναπτύξουμε έναν διαφορετικής ποιότητας λόγο στις επικείμενες εκλογές. Έχει άραγε νόημα κάτι τέτοιο;
Καλό κουράγιο.
Αγαπητέ μου δ.λ., συνυπογράφω τα ερωτήματα σου και χωρίς απάντηση προς το παρόν ατενίζω με απαισιοδοξία (πολιτική) το μέλλον, ακόμα και αν κατά βάθος πιστεύω πως "η ζωή έχει μεγαλύτερη φαντασία από μας".
Πολύ ωραίο, δυνατό κείμενο, μεγάτο με την επιθυμία μιας πραγματικής δημοκρατίας.
Υπήκοοι υπακούοντας στις εντολές μιας δημοκρατικής μειοψηφίας με την οποία δε μας επιτρέπεται να διαφωνήσουμε.
Post a Comment
<< Home